Merkilegur stadur, Baskaland. Ib?ar tessa Atlantshafsstrandlands teljast rikisborgarar annad hvort Frakklands eda Sp?nar en eru to hvorki Frakkar eda Sp?nverjar. Nehei. Aldeilis ekki!
Baskar hafa lengi stadid i kr?ftugri sj?lfstaedisbar?ttu (ETA) og gefa ekkert eftir med tad.

N? hef ?g komid til Bretagne-skagans og hitt tar Bretona og skodad mannlifid og svona. Sannast sagna bjost ?g vid svona svipadri stemningu i Baskalandi eins og ? Bretagne. H?lf?tdautt tungum?l sem lifir enn i stadarn?fnum og menning sem er uppvakin fyrir t?rista. Teir sem tala bretonsku ? annad bord, og teir eru sosum to ekki svo f?ir, tala hana faestir af tvi tetta var tad sj?lfsagda hversdagsm?l sem teir olust upp vid fr? blautu barnsbeini, tetta er frekar medvitad val: ad raekta bretonskuna, ad hl?a ad rotunum.

En Baskaland er ?druvisi. Madur heyrir basknesku ? g?tunum, ungir sem aldnir tala hana. Tilkynningar og auglysingar eru ? basknesku. Tetta er lifandi tungum?l, tad tarf enginn ad fara i grafg?tur med tad.

Eg, Hallur Karl og Gildas forum i Gastexea, - ungdomshusid, ? f?studeginum tegar ?g var tarna, fyrir r?ttum tveimur vikum. Tessi ungdomsh?s eru vist mj?g algeng tarna um slodir, med reglulegu millibili um borg og by, nokkurs konar millistig milli f?lagsmidst?dvar og skemmtistadar. Utkoman var merkilega lik islensku sveitaballi med opnum bar. Fyrir utan politikina, fyrir utan bar?ttuna. A veggjunum hengu myndir af politiskum f?ngum (hrydjuverkam?nnum ef horft er ? m?lid med augum Sp?nverja). "Frelsum Xarlo" var m?lad storum st?fum ? veggborda sem h?kk andspaenis dyrunum. Yfir svidinu h?kk mynd af tjodkunnum Baska sem hafdi verid pyntadur og bar tess ljot merki, - "verdur t? naestur?".

Undir tessu dansadi basknesk aeska, drakk i sig ?rodur og skoladi nidur med Eki og Patxaran. Mikid hefdi ?g viljad skilja textana sem glumdu i eyrum, allt sungid ? basknesku. Og rokkararnir i Brotin loford voru greinilega nokkud tekktir tarna um slodir, hvert einasta mannsbarn kunni textana og s?ng med af innlifun.

Merkileg lifsreynsla, fannst m?r. Merkilegt i samanburdi vid Bretagne sem hefur borid skardan hlut fr? bordi, ? otrulega stuttum tima tokst franska rikinu ad drepa tar tungum?l og menningu, allavega ad storskada, svo tad sem eftir er er vart svipur hj? sjon. Tannig var komid fram vid ?ll minnihlutatungum?l i Frakklandi til skamms tima. Bretonska, baskneska, korsiska, alsaska, occitanska og fleiri m?l sem ?g ekki kann ad nefna. Ekki einungis voru tau ekki kennd i skolum heldur var tad beinlinis refsivert athaefi ad tala tau.
Occitanskan er daud, steindaud. H?n er eins og latinan. Ummerki um hana m? sj? ? g?tuskiltum Toulouse-borgar og vida i Pyreneah?rudunum.
En baskneskan lifir og megi h?n lifa.

Euskal herria askatasuna! - Frj?lst Baskaland!